Ηθικές Τράπεζες στο Μπαγκλαντές, στην Ιταλία, στην Γαλλία, στην Ελβετία, στην Ολλανδία, γιατί όχι και στην Ελλάδα;

Αναφέρεται ξανά και ξανά στον τύπο (http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_18/03/2009_307921 ) το τελευταίο διάστημα το ενδεχόμενο δημιουργίας «ηθικής τράπεζας» και στην Ελλάδα στα πρότυπα της ιταλικής banca etica (http://www.bancaetica.com/Lang/Content.ep3?LANG=EN).
Η τράπεζα θα λειτουργεί με όρους κοινωνικής ευαισθησίας, και θα είναι προσανατολισμένη σε επενδύσεις με κοινωνικό και περιβαλλοντικό περιεχόμενο, όσο για το απαραίτητο κεφάλαιο φορείς υπάρχουν, ας δούμε και το παράδειγμα της γειτονικής Ιταλίας όπου «το 1994 22 μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί (περιβαλλοντικές οργανώσεις, κοινωνικοπολιτιστικοί σύλλογοι, δήμοι και νομαρχίες) συνενώθηκαν και το 1998 συγκέντρωσαν το απαιτούμενο κεφάλαιο για την ίδρυση της «Ηθικής Τράπεζας». Το πρώτο υποκατάστημα άνοιξε στην Πάδοβα και μέσα σ’ ένα χρόνο -λόγω της θερμής ανταπόκρισης- η τράπεζα απέκτησε υποκαταστήματα στο Μιλάνο, τη Ρώμη, το Τρεβίζο, τη Φλωρεντία, τη Βιντσέντζα και την Μπρέσια». Και αν αυτό φαντάζει από δύσκολο έως ακατόρθωτο για την Ελλάδα, όπου για παράδειγμα οι δήμοι περιστασιακά δεν έχουν χρήματα ούτε τους υπαλλήλους τους να πληρώσουν, μπορεί ίσως η Ελληνική Ηθική Τράπεζα να στηριχτεί στο μοντέλο των συνεταιριστικών τραπεζών, γνωστό στην Ελλάδα ήδη. «Το 2003 η Τράπεζα Ηπείρου άρχισε να παρέχει ένα νέο χρηματοπιστωτικό προϊόν μικροπίστωσης που απευθυνόταν σε γυναίκες και άλλες αποκλεισμένες κατηγορίες πελατών», λέει η κ. Δώρα Ντούλια, οικονομολόγος και επιστημονική υπεύθυνη της κοινοτικής πρωτοβουλίας equal. «Το δάνειο, ύψους 3.000 - 50.000 ευρώ είχε μεγάλο διάστημα αποπληρωμής, χαμηλότερο από τα συμβατικά δάνεια επιτόκιο, ενώ εξειδικευμένο προσωπικό από το πρόγραμμα παρείχε συμβουλευτική, παρακολούθηση, αλλά και πληροφόρηση στον πληθυσμό της επαρχίας. Η πορεία του προϊόντος σημείωσε επιτυχία».
Άλλες τράπεζες στην Ευρώπη που λειτουργούν με ηθική και στηρίζουν ανθρώπους που δεν μπορούν να στραφούν σε άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι οι: TRIODOS BANK – Ολλανδία, ASN – Ολλανδία, ABS (Alternativ Bank Swiss) – Ελβετία, Nef (Nouvelle economie fratenelle) – Γαλλία. Μάλιστα ανεξαρτήτως κρίσης παρουσιάζουν μεγάλη επιτυχία, όχι μόνο διευρύνοντας το πελατολόγιό τους, αλλά και στην αποπληρωμή των συναπτόμενων δανείων σε δυσθεώρητα μάλιστα ποσοστά για τις συμβατικές τράπεζες!
Η ιδέα γενικώς τέτοιων «ηθικών τραπεζών» θα λέγαμε γεννήθηκε και δικαιώθηκε μέσω του βραβευμένου με Nobel Ειρήνης το 2006 Prof. Muhammad Yunus, ο οποίος την εφάρμοσε στην Grameen Bank.
Σχηµατικά, η δοµή της Grameen θα µπορούσε να αποδοθεί πυραµιδικά ως εξής: Άτοµο - Οµάδα -Κέντρο - Υποκατάστηµα - Τράπεζα. Η εµµονή της Grameen στη δηµιουργία των Οµάδων και των Κέντρων, αν και επιφέρει µια εξτρά πολυπλοκότητα στην λειτουργία της τράπεζας, οφείλεται σε δύο λόγους:
1. Η Grameen δε «δένει» κανέναν από τους πελάτες της µε οποιοδήποτε νοµικό έγγραφο, άρα τυχόν αποτυχία τους να αποπληρώσουν τις δόσεις του δανείου, δε συνεπάγεται γι' αυτούς καµία δικαστική περιπέτεια πράγμα άγνωστο για τους δυτικούς! Η μοναδική τους κύρωση είναι ότι δεν µπορούν να συνεχίσουν να είναι πελάτες της τράπεζας. Την ίδια «τιµωρία» υφίστανται και τα υπόλοιπα τέσσερα µέλη της Οµάδας, που χωρίς να είναι αναγκασµένοι να πληρώσουν τα χρέη του κακοπληρωτή, παύουν και αυτοί να θεωρούνται αξιόπιστοι πελάτες και αυτόµατα χάνουν κάθε δικαίωµα περαιτέρω συναλλαγής τους µε την Grameen. Αν σκεφτεί κανείς, πως το ποσοστό αποπληρωµής δανείων στην Grameen αγγίζει το 99%, τότε η επινόηση του συστήµατος των Οµάδων από τον κύριο Γιουνούς, κρίνεται µάλλον επιτυχημένη...
2. Κάθε βδοµάδα τα µέλη των Οµάδων που αποτελούν ένα Κέντρο συναντιούνται µε τον διορισµένο από την Grameen, επιτηρητή του Κέντρου τους. Στις συναντήσεις αυτές, πέρα από την αποπληρωµή των εβδοµαδιαίων δόσεων του δανείου τους, οι πελάτες επαναλαµβάνουν τον όρκο που έδωσαν για να γίνουν «µέλη» της τράπεζας- είναι οι «16 Αποφάσεις», που ο καθηγητής Γιουνούς «αποφάσισε» και για λογαριασµό τους.
Ακολουθούν μερικές από τις από τις 16 Αποφάσεις
- «Θα τηρούµε πάντα τις τέσσερις αρχές της Grameen: Πειθαρχία, Ενότητα, Κουράγιο και Εργατικότητα, σε όλα τα βήµατα της ζωής µας».
- «Θα καλλιεργούµε λαχανικά. Θα τρώµε πολλά από αυτά και θα πουλάµε όσα περισσεύουνε».
- «Θα µορφώνουµε τα παιδιά µας, έχοντας εξασφαλίσει πως θα µπορούµε να πληρώσουµε για την εκπαίδευση τους»
- «Δε θα δεχτούµε προίκα στο γάµο του γιου µας, ούτε και θα προικίσουµε την κόρη µας».
- «Θα προχωρούµε συλλογικά σε µεγαλύτερες επενδύσεις, για να πετύχουµε υψηλότερα εισοδήµατα».
- «Αν διαπιστώσουµε κάποιο πειθαρχικό παράπτωµα σε κάποιο Κέντρο, θα σπεύσουµε αµέσως εκεί και θα βοηθήσουµε στην αποκατάσταση της Πειθαρχίας».
- «Θα κάνουµε γυµναστική και θα παίρνουµε µέρος συλλογικά σε όλες τις κοινωνικές δραστηριότητες».

Ακούστε τον ίδιο στο democracy now http://www.youtube.com/watch?v=E615UKQWAWo
Και διαβάστε περισσότερα για την Grameen Bank εδώ http://www.grameen-info.org/