πολιτική αριθμητική

Ο μισθός αντιπροσωπεύει την αξία των μέσων διαβίωσης που είναι αναγκαία στον εργαζόμενο για να ζει, να εργάζεται και να τεκνοποιεί. Ετσι τον αντιλαμβανόταν, περί το 1672, ο Ουίλιαμ Πέτι, γιατρός που είχε ειδικευθεί στην «πολιτική αριθμητική», αναφέρει ο κος καθηγητής Λουτσιάνο Γκαλίνο στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία.

Πώς προσδιορίζεται ο μισθός; Είναι αποτέλεσμα ποιων υπολογισμών;

Η αγορά εργασίας είναι μια αγορά που διέπεται ή πρέπει να διέπεται μόνο από τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης; Εφαρμόζεται στρεβλά στην πράξη; Ποια μέτρα έχουμε πάρει για να αποφεύγουμε τέτοιου είδους στρεβλώσεις; Τα συνδικάτα διαπραγματεύονται συλλογικές συμβάσεις; Μας προστατεύουν;

Η θέσπιση κατώτατου μισθού 1400 ευρώ είναι λύση;

Υπάρχουν τεράστιες διαφορές ανάμεσα στους εργατικούς μισθούς...

Πώς προσδιορίζεται ο εργατικός μισθός στην αγορά ορισμένου είδους ομοιογενούς εργασίας;

Πώς αυξομειώνονται τα ποσά αυτά τα τελευταία χρόνια ανά χώρα;

Για βασικές ιστορικές θεωρίες του προσδιορισμού του μισθού χρειάζεται να μελετήσουμε τους κλασικούς οικονομολόγους, κυρίως τον Σμιθ, τον Μάλθους και τον Ρικάρντο.

Για την αύξηση των μισθών ψάχνοντας στα βιβλία βρήκα κάποιες ιδέες.

Αντιγράφω από τον Paul A. Samuelson (“OIKONOMIKH” 2^ος τόμος):

«...Με ποιους τρόπους θα μπορούσαν οι εργατικές ενώσεις να επιτύχουν αύξηση των μισθών;

Υπάρχουν 4 βασικές μέθοδοι:

(1) Οι ενώσεις μπορούν να μειώσουν την προσφορά εργασίας.

Πιο χειροπιαστά: μπορεί να απαιτηθεί νομοθετική ρύθμιση των επιτρεπόμενων κατ’ ανώτατο όριο ωρών εργασίας, μπορούν οι ενώσεις να περιορίζουν ρητώς το επιτελούμενο από κάθε εργάτη έργο (πχ ανώτατο όριο τοποθετούμενων τούβλων την ημέρα κλπ),

(2) Μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη διαπραγματευτική τους δύναμη για να επιτύχουν απευθείας αύξηση των βασικών εργατικών μισθών,

(3) Μπορούν να προκαλέσουν μετατόπιση προς τα πάνω της παραγώγου ζήτησης εργασίας και

(4) Μπορούν να αντισταθούν χρησιμοποιώντας τη μονοπωλιακή διαπραγματευτική τους δύναμη.»

Μια ακόμη λύση είναι οι «καλοί καπιταλιστές» όπως μας έλεγε ο καθηγητής μας κος Δρανδάκης. Που προσφέρουν στο σύνολο, που δεν έχουν μόνη έγνοια να πλουτίσουν απεριόριστα.

«Αυτό που ενδιαφέρει και τους εργοδότες και τους εργαζόμενους είναι η σχέση μεταξύ μισθών και τιμής προϊόντος. Δηλαδή, αν οι υπάλληλοι μιας εταιρείας περίμεναν οι τιμές των προϊόντων να αυξηθούν σε ένα χρόνο, θα ζητούσαν να διπλασιαστεί και ο μισθός τους, το ίδιο θα ισχύει όμως και για τους εργοδότες, αν περίμεναν ότι θα διπλασιαστούν οι τιμές των προϊόντων που θα πουλήσουν, θα δεχόντουσαν να διπλασιάσουν τους μισθούς». Εδώ κάποιοι θα διαφωνούσαν με την υπεραπλουστευτική σκέψη του καθηγητή, στην μαθηματική εξίσωση που περιγράφει δεν έχει υπολογίσει την απληστία των εχόντων...

Ο Henry Ford το 1914 έκανε μια χωρίς προηγούμενο αύξηση μισθών και ταυτόχρονη μείωση των ωρών εργασίας, πρόσφερε $5/ημέρα για 8ωρη εργασία στους εργαζόμενούς του, ενώ μέχρι τότε $2,30 για 9ωρη εργασία ήταν το σύνηθες. (Macroeconomics, Blanchard) Γιατί; Για να μην χάνει ειδικευμένους εργάτες, για διαφημιστικούς λόγους; Η ιστορία είναι παλιά και χωρίς απάντηση. Μπορεί να είχε στο μυαλό του αυτό που μας είπε ο καθηγητής μας, ότι ο καλός καπιταλιστής θέλει τους εργαζόμενους, αλλά και όλη την κοινωνία, ευνοϊκά διακείμενη προς το πρόσωπό του’ μπορεί πάλι και όχι.

Πάντως μοντέρνες θεωρίες management λένε ότι όσο πιο ευχαριστημένοι είναι οι υπάλληλοι με την εταιρεία στην οποία δουλεύουν, και μεταξύ μας η μεγαλύτερη ευχαρίστηση ενός υπαλλήλου είναι να αμείβεται σωστά, τόσο πιο παραγωγικός γίνεται. Και μακροπρόθεσμα η αγοραστική δύναμη των υπαλλήλων τροφοδοτεί την εταιρεία αλλά και όλο το οικονομικό σύστημα που βασίζεται κατά μεγάλο μέρος στην κατανάλωση.

ΥΓ: Και μια και άνοιξα τον Blanchard, διάβασα κάτι που μου φάνηκε σχετικό, πολύ επίκαιρο (όσο και διαχρονικό) που μεταφράζω: Στο κεφάλαιο Unemployment insurance , μεταφράζω: «Υπάρχουν κάποιοι καλοί λόγοι γιατί η κοινωνία πρέπει να παρέχει κάποια ασφάλεια σε όσους χάνουν την δουλειά τους και δυσκολεύονται να βρουν άλλη. .... Παίρνουμε ένα ακραίο παράδειγμα, έστω ότι δεν υπάρχει ασφάλεια για ανέργους-επίδομα. Τότε οι εργαζόμενοι θα ήταν διατεθειμένοι να δεχθούν πολύ χαμηλούς μισθούς ώστε να αποφύγουν την ανεργία. .... Έτσι καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι υψηλότερα Unemployment benefits αυξάνουν τους μισθούς».

Αυτά για όσους διαφωνούν στην αύξηση του επιδόματος ανεργίας.